- Αλτάι
- (Altai ή Altay). Ορεινός όγκος της Ασίας που απλώνεται στα εδάφη της Ρωσίας, του Καζακστάν, της Μογγολίας και της Κίνας. Το μήκος του ξεπερνά τα 2.000 χλμ. και αποτελείται από οροσειρές που σχηματίζουν βαθιά φαράγγια. Τμήμα του Α. βρίσκεται στην ομώνυμη περιοχή της Ρωσικής δημοκρατίας και της ανατολικής περιοχής του Καζακστάν. Συνορεύει με το Μογγολικό Α, το δυτικό Σαγιάν και τα βουνά της λεκάνης του ποταμού Λέμπεντ. Είναι ορεινή περιοχή, που αποτελείται από παχιά στρώματα γηγενών ανθρακικών ηφαιστειογενών πετρωμάτων. Ως προς τη γεωλογική του σύσταση και εξέλιξη, το Α. διακρίνεται σε καληδονικό, που απλώνεται ΒΑ του ορεινού συγκροτήματος, και σε ΝΔ, που χωρίζεται από το καληδονικό με ζώνη από βαθιά ερκυνικά ρήγματα.
Στο Α. υπάρχουν πλούσια κοιτάσματα σιδήρου, υδραργύρου, χρυσού και σπάνιων μετάλλων, και η διαμόρφωσή τους συνδέεται με τις μεταβολές του γήινου φλοιού και την ηφαιστειότητα της ανώτερης παλαιοζωικής περιόδου. Το κλίμα είναι ηπειρωτικό και οι συνθήκες της υψηλής ατμοσφαιρικής πίεσης που επικρατούν κάνουν το κρύο αρκετά δριμύ και παρατείνουν τη διάρκεια του χειμώνα. Την περιοχή του Α. διασχίζει ένα πλήθος ποταμών που με την τήξη των χιονιών την άνοιξη προκαλούν μεγάλες πλημμύρες. Τα πιο μεγάλα ποτάμια είναι ο Κατούν, ο Μπουχταρμά, η Μπιγιοί, η Τσούγια. H περιοχή του Α. καλύπτεται από μεγάλες στέπες με ποώδη φυτά, αψινθιές και φυτά ενός είδους που η επιστημονική λατινική ονομασία του είναι festuca ovina, ενώ ψηλότερα κυριαρχούν δάση. H πανίδα στις ορεινέςστεπώδεις εκτάσεις αποτελείται από μικρά τρωκτικά, πολιόφκες, κρικητούς και ασβούς και στα ορεινά δάση από ζώα της ταϊγκά, όπως είναι η αρκούδα, ο ρήσος, τα κουνάβια, οι σκίουροι, τα ελάφια κ.ά.
Στο Α. υπάρχουν τάφοι με μορφή τύμβου, γνωστοί ως κουργκάν, που αποτελούνται από έναν ξύλινο μικρό θάλαμο, όπου τοποθετούσαν ταριχευμένο τον νεκρό. Οι τάφοι διέθεταν και χώρο που προοριζόταν για τον ενταφιασμό αλόγων. Όλα αυτά μαρτυρούν την ύπαρξη ενός λαμπρού πολιτισμού, τον οποίο ανέπτυξαν από τον 6ο έως τον 4ο π.Χ. αι. νομαδικοί πληθυσμοί συγγενείς προς τους Σκύθες, που κύρια ασχολία τους ήταν η ιπποτροφία. O πάγος διατήρησε οικιακά αντικείμενα από ξύλο, δέρμα, ύφασμα και κέρατο, όπως έπιπλα, ενδύματα, γούνες, υποδήματα, κοσμήματα κλπ., των οποίων η διακόσμηση με ποικίλη τεχνική (ολόγλυφη, ανάγλυφη, δαντελωτή, κεντητή κλπ.) εμφανίζει έναν πολύ ιδιαίτερο ρυθμό, με χαρακτηριστικά διακοσμητικά γεωμετρικά σχέδια και με φανταστικά ζώα. Έχουν επίσης ευρύτατα διαπιστωθεί πολιτιστικές και εμπορικές σχέσεις με την Εγγύς Ανατολή και την Κίνα. Από τα ευρήματα εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα περσικό χαλί με υπέροχη διακόσμηση, το αρχαιότερο απ’ όσα είναι γνωστά έως σήμερα (5ος αι. π.Χ.), που βρέθηκε σε κουργκάν του Παζιρίκ.
Τοπίο στον ορεινό όγκο Αλτάι, που εκτείνεται μεταξύ Σιβηρίας, Μογγολίας και Κίνας (φωτ. Igda).
Dictionary of Greek. 2013.